© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Anna de Haas, Bokan, Anna Joseph, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Bokan [13/01/2014]
BOKAN, Anna Joseph (geb. Antwerpen? ca. 1715 – gest. Rotterdam 19-5-1775, begr. Antwerpen), toneelspeelster, danseres en zangeres. Zij trouwde (1) ca. 1732 met Jan de Bruyn (gest. voor 1746), danser en toneelspeler; (2) in 1746 (otr. 28-1-1746) in Amsterdam met Cornelis de Bruyn (1722-na 1777), danser. Uit huwelijk (1) werd 1 dochter geboren; uit (2) 2 dochters en 3 zoons.Anna Joseph Bokan – in de literatuur steevast maar foutief Anna Josepha genoemd – was vermoedelijk afkomstig uit Antwerpen. In Nederland zou zij haar carrière begonnen zijn als jongleur (‘draaister’) op verscheidene kermissen (Galante leeven, 31). Waarschijnlijk omstreeks 1732 trouwde ze met Jan de Bruyn, toneelspeler en danser, zoon van Elizabeth van Bleeck. In dat jaar werden Anna en Jan als dansers bij de Amsterdamse Schouwburg aangenomen tegen een gezamenlijke gage van vier gulden per optreden. Op 6 september 1737 kreeg Anna er een contract als zangeres, toneelspeelster en figurante in balletten. Haar gage bedroeg driehonderd gulden per seizoen, twee jaar later vierhonderd. Het jaar daarop kwam een dochter ter wereld, Wilhelma, op 7 maart 1738 ten doop gehouden in de rooms-katholieke kerk De Duif. In datzelfde jaar zong Anna Bokan de rollen van Calliope en Morgenstond in Eeuwgetyde, een allegorisch stuk geschreven door Jan de Marre ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de Amsterdamse Schouwburg. Daarin trad ze met haar schoonfamilie op: behalve Elizabeth ook Barbara van Bleeck, Anna Maria de Bruyn en, als danser, Cornelis de Bruyn, Jans broer.Het is onbekend wanneer Jan de Bruyn overleed, maar in 1746 hertrouwde Anna Bokan als weduwe met diens broer, Cornelis. Met Cornelis kreeg zij vijf kinderen: Maria (1747), Jean (1749), Cornelis (1750), Maria Elisabeth (1752) en Pierre Paul (1755). Alle vijf werden ze katholiek gedoopt in de Franse kapel in Amsterdam. Het lijkt de auteur van ’t Galante leeven overigens te zijn ontgaan dat Bokan een tweede maal trouwde. In zijn verhaal lijkt slechts één echtgenoot te figureren en hij heeft het over drie kinderen. Mogelijk waren het kind uit haar huwelijk met Jan en twee van de kinderen uit het huwelijk met Cornelis jong overleden. Ook beweert hij de echtgenoot gekend te hebben; dat is waarschijnlijk Cornelis geweest.In 1763 verlieten Anna Bokan en Cornelis de Bruyn de Amsterdamse Schouwburg om in Den Haag bij de juist opgerichte schouwburg van Marten Corver te gaan spelen. Volgens de auteur van ’t Galante leeven (32) ging het echtpaar in 1770 failliet. In 1773/74 voegden Bokan en De Bruyn zich met dochter Maria Elisabeth bij het gezelschap van Jan Punt, dat de nieuwe schouwburg van Rotterdam zou gaan bespelen: Anna als toneelspeelster, Cornelis als balletmeester, en Maria Elisabeth als soubrette. Anna speelde daar onder meer in het treurspel Maria van Bourgondië, dat op 28 december 1774 bij de opening van Punts schouwburg werd opgevoerd.Voor Anna Bokan was het verblijf in Rotterdam van korte duur: ze overleed daar op 19 mei 1775 in de schouwburg. Het begraafregister vermeldt dat ze zestig jaar oud was. Haar lichaam werd twee dagen later ter begrafenis overgebracht naar Antwerpen, vermoedelijk naar een graf van de familie Bokan. Behalve haar echtgenoot liet Anna Joseph Bokan een minderjarig en een meerderjarig kind na. Het minderjarige kind, de 22-jarige Maria Elisabeth, zou een bekend toneelspeelster en zangeres worden.NaslagwerkenCoffeng; Worp.Archivalia- Stadsarchief Amsterdam: DTB, Dopen [vier kinderen]. DTB, Trouwen 728, p. 167 [Bokan en Corn. de Bruyn].
- Gemeentearchief Rotterdam: DTB, Begraven 44 [Anna Bokan].
- Schilderachtige beschryvingen van den nieuwgebouwde Rotterdamsche Schouwburg, en het nieuwe treurspel Maria van Bourgondiën (z.p. z.j.) 7.
- ‘Het leeven der geweezene actrice A..., de B...., geb. B...., of de draayster’, in: ’t Galante leeven der Nederlandsche actrices (z.p. z.j. [ca. 1790]) 31-32.
- C.N. Wybrands, Het Amsterdamsche tooneel van 1617-1772 (Utrecht 1873) 253.
- P. Haverkorn van Rijsewijk, De Rotterdamsche Schouwburg (Rotterdam 1882) 36, 47.
- E.F. Kossmann, Nieuwe bijdragen tot de geschiedenis van het Nederlandsche tooneel in de 17e en 18e eeuw (Den Haag 1915) 23 [over Cornelis de Bruyn].
- R.J.H. Veltkamp, Het Eeuwgetyde van den Amsteldamschen Schouwburg. Een schouwburgfeest in 1738 naar zijn bronnen beschreven en geanalyseerd (doct. scriptie Theaterwetenschap, Universiteit van Amsterdam, 1984) 42a-43, 74, 144, 156 [kopie aanw. Bibliotheek Universiteit van Amsterdam, Bijzondere Collecties, HB 17 C 13].
Biografienummer in 1001 Vrouwen: 485
laatst gewijzigd: 13/01/2014
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.