© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Astrid de Beer, Canter, Ghebbe, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/CanterGhebbe [13/01/2014]
CANTER, Ghebbe (geb. Groningen?), geleerde vrouw, religieuze. Dochter van Johannes Canter (1424?-1499?), geleerde en jurist, en Abel(e) (gest. na 15-6-1516).
Ghebbe Canter was een dochter van de bekende Groningse geleerde en advocaat Johannes Canter. Ook de moeder schijnt zeer geleerd te zijn geweest. In de literatuur bestaat onduidelijkheid over de precieze samenstelling van het gezin en met name over het aantal dochters. Sommige auteurs beweren dat er vier zoons waren en één dochter, Ursula, anderen hebben het over drie zoons en twee of zelfs drie dochters.
De vader stond erop dat er thuis Latijn werd gesproken: het hele huishouden, inclusief het dienstmeisje, converseerde in het Latijn, en zo spraken de kinderen die geleerdentaal vloeiender dan hun ‘duitse’ moedertaal. Alle zoons van Canter werden bekende geleerden: Jacob schreef een dialoog in prozavorm (Dialogus de solitudine) en gedichten, Andreas werd de officiële stadsdichter van Keulen en Johannes jr. werd in 1487 astroloog aan het hof van Frederik III en publiceerde twee Prognostica. Ghebbe zou non zijn geworden in het klooster Essen bij Groningen. Haar broer Jacob droeg zijn Epistola (1489) op aan zijn zus: de geleerde maagd en non Ghebbe in het klooster Jesse (Essen).
Butzbach heeft het in zijn De illustribus mulieribus over ‘een zuster, wier naam ik niet ken’ en die even geleerd was als Ursula maar die ‘niet haar gelijke was in de levenswandel’ (Butzbach, bij Fertig, 52-53); dit is waarschijnlijk een verwijzing naar Ghebbe.
Literatuur
- C. Kraft en W. Crecelius, Beitrage zur Geschichte des Humanismus am Niederrhein und im Westphalen, 1 (Elberfeld 1870).
- J. Dirks, ‘Jacob Canter’, Groningsche Volksalmanak (1891) 1-10 [o.a. over de opdrachten van Jacob Canter aan zijn zusters Ursula en Ghebbe].
- J.A. Feith, ‘De familie Canter, een geleerd geslacht’, Groningsche Volksalmanak (1891) 11-25.
- Jacobus Canter, Dialogus de solitudine, Bunna Ebels-Hoving ed. (München 1981).
- H. Fertig, ‘Neues aus dem literarische Nachlasse des J. Butzbach’, in: Programm des Gymnasiums zu Würzburg (1906-1911) 40-59 [hierin De illustribus mulieribus].
- Jacobus Canter, Dialogus de solitudine (c. 1591), Bunna Ebels-Hoving ed. en vert. (München 1981) 22-24 [over de kinderen Canter].
- Karl A.E. Enenkel, Kulturoptimismus und Kulturpessimismus in der Renaissance. Studie zu Jacobus Canters ‘Dyalogus de solitudine’, mit kritischer Textausgabe und deutscher Übersetzung (Frankfurt am Main 1995).
Auteur: Astrid de Beer
Biografienummer in 1001 Vrouwen: 74
laatst gewijzigd: 13/01/2014
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.