© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Astrid de Beer, Limburg Bronckhorst Stirum, Agnes Catharina van, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/LimburgAgnes [13/01/2014]
LIMBURG BRONCKHORST STIRUM, Agnes Catharina van (geb. Well, Limburg 1629 – gest. Well 27-12-1686), gravin die haar leven lang streed om haar erfdeel. Dochter van Bernard Albrecht graaf van Limburg en Bronckhorst, heer te Stirum (1597-1637) en Anna Maria van den Bergh (voor of in 1611-1652/1653). Agnes Catharina trouwde (1) op 28-1-1648 met Dederick vrijheer van Lijnden, Blitterswijk en Hemmen (gest. ca.1652); (2) met Willem Wirich von Dhaun, graaf van Falckenstein, heer van Broich (gest. 1682). Uit huwelijk (1) werd 1 zoon geboren.
Agnes Catharina werd in 1629 geboren als oudste dochter in een adellijke familie. Haar vader was graaf van Limburg Bronckhorst Stirum, haar moeder, buitenechtelijke dochter van graaf Hendrik van den Bergh, had de heerlijkheid Well als bruidsschat had meegekregen. In 1630 erfde de moeder bovendien het landgoed Annadael te Echt. Na Agnes Catharina werden nog drie dochters geboren: Maria Henriette (ongetrouwd gestorven op 2-5-1659), Juliana Petronella en Maria Bernardina (1637-1713).
In 1648 trouwde Agnes Catharina met Dederik (Dirk) van Lijnden. Deze was weduwnaar en vader van twee kinderen (Frans en Judith). Samen kregen zij in 1649 een zoon, Bernard Albrecht Diederik. Bij haar huwelijk werd Agnes Catharina kasteelvrouwe van Well, maar tegelijk werd vastgelegd dat haar moeder met (tweede) echtgenoot en de andere dochters een deel van het kasteel mochten blijven bewonen.
Rond 1652 stierf de echtgenoot van Agnes Catharina, en niet lang erna ook haar moeder. Hierop ontbrandde tussen de gezusters een strijd over de erfenis van Well en Annadael. Vooral Agnes Catharina en Juliana Petronella bevochten elkaar hardnekkig en langdurig. Uiteindelijk – onduidelijk is wanneer – werd het bezit in drie stukken verdeeld: Annadael werd toegewezen aan Juliana Petronella, de heerlijkheid Well werd verdeeld tussen Agnes Catharina en haar jongste zus, Maria Bernardina.
Vanaf 1670 vocht Agnes Catharina bovendien een juridische strijd uit met haar stiefzoon Frans van Lijnden en vervolgens met Caspar van Merwijck, de zoon van stiefdochter Judith. Het ging aanvankelijk om de heerlijkheid Blitterswijck, toegevallen aan Frans tegen een lijfrente van tweeduizend gulden die Frans aan haar – als weduwe van zijn vader – conform de huwelijksvoorwaarden zou moeten betalen, wat hij weigerde. Deze strijd, die dertien jaar duurde, werd uiteindelijk ten gunste van Agnes Catharina beslist. Maar Frans kon zijn stiefmoeder niet betalen en in 1683 verkocht hij noodgedwongen de heerlijkheid Blitterswijck aan Caspar van Merwijck, heer van Kessel en zoon van zijn zus Judith. Ook deze kreeg moeilijkheden met Agnes Catharina. Ontevreden met de haar toegekende lijfrente eiste zij van hem een extra jaargeld, en een nieuw proces volgde. Op 19 april 1686 werd er een verdrag tussen beide partijen gesloten waarbij aan de gravin een jaarlijkse uitkering van vijftienhonderd gulden werd toegekend. Lang heeft Agnes Catharina niet kunnen genieten van haar overwinning want in datzelfde jaar, op 27 december, stierf zij te Well, 57 jaar oud.
Naslagwerken
NNBW.
Archivalia
- Regionaal Historisch Centrum Limburg, Maastricht: toegang 16.1112A-1 (Plaatsingslijst van het kasteel en de heerlijkheid Well), inv. nrs. 281, 338, 566, 605, 609, 610, 697. Toegang 16.0909 (Familie van Limburg-Bronckhorst-Styrum inv.nrs. 1, 2 en 3), Toegang 16.1112B-1 (Magazijnlijst Archieven kasteel Well. Aanwinsten uit de nalatenschap van A.F. Van Beurden), inv. nr. 63: Vonnis van de heer graaf van Pas tegen de wed. gravin van Styrum. Toegang 01.031A (Heerlijkheid Blitterswijk en Wanssum), inv. nr. 22.
- Limburgs Museum, Venlo: Oorspronkelijk manuscript van pastoor Th. Driessen over Well [onuitgegeven].
Literatuur
- W. van Limburg Stirum, Stamtafel der graven van Limburg-Stirum: met eenige geschiedkundige aanteekeningen (Den Haag 1878).
- W. Hermans, ‘Bijdragen over de heerlijkheid Blitterswijk en Wanssum’, Maasgouw 3 (1881) 469-470
- Gerard Peters, ‘Kroniek van Keiretzem en Annadael’, Limburg’s Jaarboek 6 (1899) 213-242.
- J.J.M. Timmers, Kasteel Well (z.p. z.j. [na 1900]).
- M.J. Janssen, ‘Lijst van schouten en secretarissen der heerlijkheid Blitterswyck’, Maasgouw 31 (1909) 4-6.
- Ferdinand Smidt, ‘Die Frauen und nachkommen des Grafen Heinrich vom Berge’, Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg 70 (1922) 65-71.
- J. Verheyen, Het kasteel van Well en de vloek die erop rustte (Maastricht 1955).
- J.Th.H. de Win, Kasteel Well (Venlo 1978).
- Th.W.J. Driessen, Well en wee van een kasteeldorp in Noord-Limburg, H.P.H. Camps ed. (Venlo 1980) 112-114, 117-118.
- J.G.N. Renaud, ‘Het kasteel van Well: waarheid en Dichtung’, in: A.J. Geurts red., Verwoord verleden (Lomm 1982) 85-95.
Auteur: Astrid de Beer
laatst gewijzigd: 13/01/2014
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.