Instellingen en personen

 
English | Nederlands

Instelling

ALGEMEEN
Naam Centraal Beheer
naam, varianten C.B. CB
periode van bestaan 1909 - 1967
organisatie en inrichting deze organisatie, opgericht  op 14 januari 1909, was opgezet als een  administratiekantoor van risico-verenigingen
de oudste risicoverenigingen die zich aansloten waren: de Vereniging Centrale Werkgevers Risico-Bank (opgericht in 1902), de Centrale Landbouw-Onderlinge en de Tuinbouw-Onderlinge, Wet-Risico (alle drie opgericht in 1909) en “Ziekterisico” (opgericht in 1916)
Centraal Beheer had nauwe banden met de Vereniging van Nederlandse Werkgevers en de rechtsopvolger van deze vereniging, het Verbond van Nederlandse Werkgevers
directeur F.E. Posthuma speelde een belangrijke rol bij een mislukte poging ondernomen in 1920-1922 om de uitvoering van de Ziektewet op te dragen aan bedrijfsverenigingen.
taak, activiteiten volgens de gewijzigde statuten van 1916 was het doel van Centraal Beheer (art. 2):
?De Coöperatieve Vereeniging ?Centraal Beheer? heeft ten doel:
a. het voeren van de haar opgedragen administratie in den meest uitgebreiden zin van onderlinge organisaties van werkgevers, welke lid der vereeniging zijn;
b. het voeren van de haar opgedragen administratie van andere dan onder a genoemde organisaties, welke lid der vereeniging zijn;
c. de behartiging van de belangen harer leden, voorzoover deze behartiging aan de vereeniging is opgedragen?

Rijksverzekeringsbank en Raden van Arbeid enerzijds en Centraal Beheer met haar leden anderzijds waren elkaars concurrenten
dit leidde tot een langdurige, vaak heftige discussie, waaraan pas in de jaren vijftig van de twintigste eeuw een einde kwam
tekenend voor de verhoudingen is een citaat uit het in 1934 verschenen gedenkboek:
?De voorstanders van het particulier initiatief hadden [bij de behandeling van de Ongevallenwet van 1901] maar een matigen oogst binnengehaald. Het monopolie van den Staat had voor de uitvoering van de verzekering gezegevierd. De werkgever zou op de uitvoering niet den minsten invloed kunnen oefenen, ook niet, indien hij zijn eigen risico wilde dragen, of indien hij zich bij een daartoe toegelaten particulieren risico-drager zou aansluiten. Ambtenaren zouden naar de ongevallen een onderzoek instellen, de schade regelen, de uitkeeringen vaststellen en uitbetalen; het geneeskundig toezicht op de patiënten zou berusten bij doktoren, ambtenaren van de Rijksverzekeringsbank. Alleen het financiële risico kon worden overgedragen ?? (p. 15)

Centraal Beheer werkte met een omslagstelsel waarbij de in werkelijkheid gemaakte kosten werden omgeslagen over de leden
de Rijksverzekeringsbank werkte met een vaste premie die was gebaseerd op het soort bedrijf en de hoogte van het loon
 
In de periode 1902-1952 voerde Centraal Beheer de volgende sociale verzekeringen uit:
Ongevallenwetten van 1901 en 1921
Ziektewet (1913/1929)
alle drie in concurrentie met de Raden van Arbeid

de Organisatiewet Sociale Verzekeringen (1952) deelde de uitvoering van alle sociale verzekeringen toe aan de bedrijfsverenigingen
in de jaren daarna vond de z.g. boedelscheiding plaats, als gevolg waarvan de Raden gedurende de rest van de onderzoeksperiode in principe de volksverzekeringen uitvoerden, terwijl de bedrijfsverenigingen de werknemersverzekeringen deden
zij konden kiezen voor zelf-administratie of de administratie onderbrengen bij het in 1951/52 opgerichte Gemeenschappelijk Administratiekantoor (GAK)
Centraal Beheer droeg daarop zijn taken en de erop betrekking hebben archiefstukken over aan het GAK
wat overbleef ontwikkelde zich tot een bloeiend commercieel verzekeringsbedrijf

Centraal Beheer voerde ook de administratie van de Federatie van Bedrijfsverenigingen.
voorloper
geen
opvolger
de op het onderwerp betrekking hebbende taken werden krachtens de Organisatiewet Sociale Verzekeringen (1952) kort na 1952 overgenomen door het Gemeenschappelijk Administratiekantoor (GAK)
literatuur (NCC) periodieken

Centraal Beheer. Orgaan van de Coöperatieve Vereeniging "Centraal Beheer" G.A. te Amsterdam
1 (1945) -  8 (1952)
[maandelijks. Voortzetting van: De risico-bank . Voortgezet als: Orgaan van het Gemeenschappelijk Administratiekantoor ]


jaarverslagen

Jaarverslag Coöperatieve Vereniging "Centraal Beheer"
Apeldoorn, 1920-1979

Jaaroverzicht van de Coöperatieve Vereeniging "Centraal Beheer"
[Z.pl.] [Coöperatieve Vereeniging "Centraal Beheer"], 1939-....


publicaties van Centraal Beheer

Coöperatieve Vereeniging Centraal Beheer
Amsterdam [Centraal Beheer], [1917]. 41 p.

Zieken-statistiek van 18 bedrijfsverenigingen geadministreerd door "Centraal Beheer"
Amsterdam, 1937-1939

Sociale verzekering. Overzicht 1947
Uitgave van de coöperatieve Vereniging Centraal Beheer, Amsterdam, 1948


publicaties over Centraal Beheer

Balk, J.Th.
Het hechte huis, dat zelf-doen bouwde. Centraal Beheer bij de aanvang van de tweede halve eeuw van zijn bestaan
Amsterdam [Centraal Beheer], 1959, 50 p.

Keegstra, H.
"Een en ander omtrent de administratieve techniek bij de uitvoeringsorganen der sociale verzekering, die hun administratie voeren in de kantoorgebouwen van Centraal Beheer", in:
De Sociale Verzekeringsgids , 1942, p. 2-8

Wieringen, R.W. van (red.)
Gedenkboek uitgegeven ter gelegenheid van het vijf-en-twintig jarig bestaan op 14 januari 1934. Coöperatieve Vereeniging "Centraal Beheer"
Amsterdam, 1934. 516 p.

NN
“Een stukje geschiedenis”, in:
De Nederlandsche Werkgever , 12  (1934), p. 31-33
[bij gelegenheid van het 25-jarig bestaan]

Centraal beheer, 1909-1949
Amsterdam 1949. 34 p.
typering
zuil
doelgroepen
ARCHIEF
periode archief zie Gemeenschappelijk Administratiekantoor
vindplaats Gemeenschappelijk Administratiekantoor (GAK), Amstelveen
openbaarheid zie Gemeenschappelijk Administratiekantoor
omvang; inventarisnummers zie Gemeenschappelijk Administratiekantoor
informatiedrager zie Gemeenschappelijk Administratiekantoor
vernietigd onbekend
toegang(en) zie Gemeenschappelijk Administratiekantoor
kenmerk toegang zie Gemeenschappelijk Administratiekantoor
indices op toegang zie Gemeenschappelijk Administratiekantoor
originele archivalia van archiefvormer in andere archieven de archieven van Centraal Beheer en de Centrale Werkgevers Risico-Bank zijn gedeponeerd in het archief van het hoofdkantoor van het GAK in Amstelveen (zie daar)

in het archief  van F.E. Posthuma:
notulen vergadering directie Centraal Beheer, 1 mei 1939-3 december 1942 (inv. nr. 22)
statuten van Centraal Beheer en de Tuinbouw-Onderlinge met correspondentie over een landbouwongevallenverzekering, 1909-1910 (inv. nr. 12)
briefwisseling als adviseur van Centraal Beheer, 6 mei 1939-25 mei 1943 (inv. nr. 23)

in het archief van het Nederlands Katholiek Vakverbond :
bijlagen bij de vergaderingen van de Adviescommissie van de Centrale Werkgevers Risico-bank, 1953-1959 (inv. nr. 16057).
originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven geen
opmerkingen geen
INHOUD
structuur archief zie Gemeenschappelijk Administratiekantoor
structuur toegang zie Gemeenschappelijk Administratiekantoor
bijlagen bij de toegang zie Gemeenschappelijk Administratiekantoor
statistische gegevens zie Gemeenschappelijk Administratiekantoor
inhoud overig zie Gemeenschappelijk Administratiekantoor
verwijzingen naar wetten, maatregelen en/of de uitvoering daarvan Ongevallenwet (1901)
Beroepswet (1902)
Ziektewet (1913/1929)
Ongevallenwet (1921)
Kinderbijslagwet (1939)
Kinderbijslagwet voor rentetrekkers (1948)
Wet op de Bedrijfsorganisatie (1950)
Noodwet Kinderbijslag Kleine Zelfstandigen (1951)
Organisatiewet Sociale Verzekering (1952)
Beroepswet (1955).
verwijzing naar andere archiefvormers
geografische verwijzingen Nederland
internationaal niet van toepassing
opmerkingen geen